عوامل موثر در آلودگی آب ها
مقدمه
آلودگی منابع آبی یكی از مهمترین عوامل تهدید كننده اكوسیستم های آبی محسوب می شود. این آلودگی ها اثرات زیانباری همچون تخریب محیط زیست و خسارات اقتصادی را به دنبال دارند. برای جلوگیری از هدر رفتن آب و همچنین کمک به محیط زیست، نیاز است تا با استفاده از پکیج های تصفیه فاضلاب بتوان فاضلاب های صنعتی و انسانی را تا حد بسیار زیادی مدیریت کرد. شما عزیزان می توانید پکیج تصفیه فاضلاب را با ظرفیت های متفاوت و متناسب با ورودی صنایع خود، از شرکت کاشفان نیلفام خریداری کنید.
آلاینده های منابع آب و اثرات آن ها
منابع آب در یک تقسیم بندی كلی به 3 دسته، آب های سطحی (نهر، رودخانه، دریاچه)، آب های زیرزمینی، آب اقیانوس ها و دریاها تقسیم می شود. در یک تعریف کلی، آلودگی عبارت است از زیان های زیست محیطی كه از تخلیه مواد زائد به آب ناشی می شود. مواد و عوامل موثر در آلودگی آب ها، تغیراتی در آب به وجود می آورند كه آن ها را آلودگی فیزیكی، شیمیایی، زیستی و فیزیولوژیک می نامند. با آلوده شدن آب، نسبت تولید به تنفس به هم خورد.
آلودگی آب ها معمولا یک حادثه ناگهانی نیست، بلكه شامل مزاحمت ها و زیان های دائمی است، به عنوان مثال جاری شدن فاضلاب ها به آب های طبیعی و همچنین تاثیر دوره ای باران های اسیدی را می توان نام برد. همچنین در آب آلوده شده، به طور عمومی تركیب موجودات اكوسیستم كاهش می یابد، به این ترتیب تنوع زیستی كاهش پیدا می كند. هر آلودگی نیز دارای منبع خاص خود می باشد که می تواند شامل: مواد آلی و فاضلاب ها (مواد زائد اكسیژن خواه)، فلزات، هیدروكربن های هالوژن دار، مواد حاصل از لایروبی، مواد جامد، پلاستیک ها، گرما، آلودگی نفتی و مواد پرتوزا باشد. در چنین شرایطی نحوه صحیح از بین بردن آلودگی آب و تصفیه فاضلاب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.
از جمله مهمترین عوامل موثر در آلودگی آب ها شامل موارد:
فضولات انسانی و حیوانی حاوی باکتری و نیترات
نیترات و باکتری دو ماده آلاینده مهم هستند که در فضولات انسانی و حیوانی یافت می شوند. چاه های فاضلاب و سپتیک تانک ها می توانند باعث آلودگی باکتریایی و نیتراتی آب شوند. همچنین دامداری هایی که مقدار زیادی از حیوان را نگهداری می‌کنند. هم سیستم های سپتیک تانک و چاه های فاضلاب و هم فضولات حیوانی باید طوری مدیریت شوند که از آلودگی جلوگیری شود. محل های جمع آوری فاضلاب و زباله ها نیز می توانند منشا آلودگی باشند.
کودکان و سالمندان و افراد دچار نقص دستگاه ایمنی به علت ایدز یا سرطان به باکتری های منتقل شونده از آب حساس ترند. کودهای شیمیایی نیز ممکن است مشکل نیترات را تشدید کنند. نیترات زیاد برای نوزادان خطرناک است و ممکن است باعث ایجاد “سندروم نوزاد کبود” شود که ناشی از اختلال انتقال اکسیژن در خون است.
در دامداری های صنعتی و متمرکز هزاران حیوان در فضای کوچکی بزرگ می شود. مقدار زیاد فضولات حیوانی در این نوع دامداری ها ممکن است سلامت منابع آب را تهدید کند. در این موارد باید روش مناسبی برای دفع فضولات به کار رود. نمک های ناشی از مقادیر زیاد فضولات نیز از جمله مهمترین عوامل موثر در آلودگی آب ها زیرزمینی است.
آلودگی پساب صنایع دارویی
در سال های اخير، پساب دارویی بسیار پر اهمیت شده است چرا که باقيمانده های دارویی به عنوان يكی از بحث برانگيزترين مسائل در حيطه علوم زيست محيطی مطرح شده است. بيش از 3000 ماده شيميايی مختلف، كه مطابق جدول زیر طبقه بندی شده اند، به عنوان دارو برای انسان، دام، كشاورزی و غيره شناخته شده است. در اين ميان آنتی بيوتيک ها با مصرف جهانی 100000 تا 200000 تن در ســال، گروهی از تركيبات دارويی هســتند كه به شــكل قابل توجهی، برای كنترل عفونت های انســانی مورد استفاده قرار می گيرند. آنتی بيوتيک ها، حدود 15 درصد از كل تركيبات دارويی را به خود اختصاص می دهند. بر اساس مطالعات انجام شده، ايران به علت تجويز و استفاده بی رويه، رتبه نخست مصرف آنتی بيوتيک ها را در دنيا دارد.
داروها عنصر بسیار مهم و جزء لاینفـک زنـدگی مـدرن امروزی به شمار می آیند و برای درمان بیماری های انسـان و حیوان مورد استفاده قـرار مـی گیرنـد. وجـود داروهـا در محیط زیست یکـی از مسـائل مهـم و قابـل تأمـل امـروزه دنیاست که اخیراً تنها تعدادی از کشورهای پیشرفته مثـل آمریکا، انگلستان، آلمان و ایتالیا شـروع بـه بررسـی اثـرات منفی این آلاینده ها در محـیط زیسـت کـرده انـد. در دهـه اخیر، تعداد معدودی از دانشمندان به یافتن سرنوشت ایـن داروها که با حجم وسیع و هزاران نقطه انتشـار بـه محـیط زیست وارد می شوند و اثرات آن ها بر روی موجودات زنـده و محیط زیست، علاقه مند شده اند. برای این که دارو بتواند در بدن موجـود زنـده (انسـان، حیوان و گیاه) جذب سلول های هدف شود، بایـد حلالیـت بسـیار بـالایی در آب داشـته باشـد. داروهـا ذاتـاً فعالیـت بیولوژیکی بسیار قوی دارند که روی موجودات زنـده تـأثیر می گذارد. علاوه بر این، داروها نسبت به تجزیه بیولـوژیکی بسیار مقاوم هستند و تحت شرایط عادی تجزیه نمی شـوند بلکه براي تجزیه نیاز به واکنش های خـاص تحـت شـرایط ویژه دارند. سرانجام این ترکیبات دارویـی وارد منـابع آبـی (آب شرب، سطحی و زیرزمینی) شده و محـیط زیسـت را تحت تأثیر قرار می دهند.
الودگی فاضلاب صنایع فلزات سنگین
فعالیت هایی مانند حفر معدن و ساختمان سازی ممکن است مقادیر زیادی از فلزات سنگین را به منابع آب زیرزمینی مجاور وارد کند. برخی از باغ های قدیمی ممکن است حاوی مقادیر زیادی آرسنیک باشند که زمانی به عنوان آفت کش به کار می رفت، این فلزات در مقادیر بالا برای سلامتی خطرناک هستند.
کودها و آفت کش ها در فاضلاب
کشاورزان برای افزایش رشد محصولات و جلوگیری از آسیب حشرات از کودها و حشره‌کش ها استفاده می کنند. این ترکیبات همچنین در باغ های حومه شهر نیز به کار می روند. مواد شیمیایی در این ترکیبات ممکن است نهایتا به آب های زیرزمینی راه یابد. این نوع آلودگی به انواع و مقادیر مواد شیمیایی مورد استفاده و کاربرد آن ها بستگی دارد. شرایط محیطی محلی مانند نوع خاک یا میزان بارش باران و برف فصلی نیز بر این نوع آلودگی موثر است.
بسیاری از کودها حاوی اشکالی از نیتروژن هستند که می‌تواند به صورت ماده زیانبار نیترات درآید. این نیترات به سایر منابع نیترات که در بالا ذکر شد ،اضافه می شود. برخی از سیستم های زهکشی زیرزمینی در کشاورزی کودها و آفت کش ها را در خود جمع می کنند. این آب آلوده می تواند باعث آلودگی آب های زیرزمینی و نهرها و رودخانه های محلی شود. به علاوه مواد شیمیایی مورد استفاده برای نابود کردن حشرات و سایر بندپایان مزاحم در ساختمان ها نیز ممکن است آلاینده باشد. میزان مشکل ایجاد شده به مقدار و نوع ماده شیمیایی مورد استفاده برای این کار دارد. همچنین نوع خاک و مقدار آبی که از خاک می گذرد، در میزان آلودگی موثر است.
مواد و فاضلاب های صنعتی
بسیاری از مواد شیمیایی زیانبار به طور گسترده‌ای در صنایع و کارخانجات محلی به کار می روند. این مواد ممکن است اگر به درستی دفع نشوند، باعث آلودگی آب آشامیدنی شوند.
شایع ترین منابع آلاینده صنعتی
کارخانه های محلی
این ها شامل کارخانه های مجاور، طرح های صنعتی و حتی کسب و کارهای کوچکی مانند پمپ بنزین و خشک شویی ها می شود. در همه این مکان ها به انواع گوناگونی از مواد شیمیایی به کار می رود که به دفع با مراقبت دقیق دارد. دفع نادرست و رها شدن این مواد شیمیایی یا پسماندهای صنعتی می تواند منابع آب زیرزمینی را تهدید کند.
نشت تانک ها و لوله های زیرزمین
فراورده های نفتی، مواد شیمیایی و فاضلاب هایی که در محفظه ها یا لوله های زیرزمینی ذخیره می شوند، ممکن است نهایتا به آب های زیرزمینی راه یابند. این لوله ها و تانک ها اگر به درستی ساخته یا نصب نشوند، نشت خواهند داد. تانک ها یا لوله های فولادی ممکن است به مرور زمان خورد شوند. امکان نشت تانک های حاوی نفت یا مواد شیمیایی در مزارع قدیمی و به حال خود رها شده بسیار زیاد است.
محل های جمع آوری فاضلاب
بسیاری از محل های جدید جمع آوری فاضلاب ها و پسماندها طوری ساخته شده اند که نشت نکنند. اما بروز سیلاب ها ممکن است از این موانع بگذرد و آب آلوده شود. در محل های قدیمی نگهداری فاضلاب که به درستی ساخته نشده اند، ممکن است انواع مختلفی از مواد آلاینده به آب های زیرزمینی نشت کند.
آلودگی فاضلاب های خانگی
دفع نادرست ترکیبات خانگی که به طور بسیار رایجی مورد استفاه قرار می گیرد، ممکن است آب های زیرزمینی را آلوده کند. از جمله این مواد حلال ها، روغن موتور استفاده شده، رنگ ها، حلال های رنگ ها. حتی صابون و مواد شوینده و پاک کننده ممکن است نهایتا آب آشامیدنی را آلوده کنند. این وضعیت معمولا هنگامی که چاه های فاضلاب و سپتیک تانک ها نامناسبی مورد استفاده می‌گیرد، رخ می‌دهد.
وسایل لوله کشی خانگی شایع ترین منبع سرب و مس در آب آشامیدنی هستند. آب ممکن است به تدریج باعث خورده شدن لوله ها شود و این مواد به درون آب خانه نشت کند. میزان اسیدی یا قلیایی بودن آب خانه شما (که با pH بیان می‌‌شود) در میزان خورده شدن لوله ها موثر است. درجه حرارت یا میزان مواد معدنی آب هم در این زمینه نقش دارد. سرب و مس در لوله ها، سه راهی ها یا سایر وسائل مربوط به آب مانند شیرها و سینک ظرفشویی به کار می روند.
سرب می تواند باعث آسیب جدی به مغز، کلیه ها، دستگاه عصبی و سلول های قرمز خون شود. قدمت وسایل و موادی که در لوله کشی خانه به کار رفته اند، مهم است به خصوص در مورد لوله های مسی و سه راهی حاوی سرب. این فلزات حتی در مقادیر کم می توانند زیانبار باشند.
سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا میزان مجاز سرب را در آب آشامیدنی 15 بخش در هر یک میلیارد بخش تعیین کرده است. در دهه های اخیر نیز در این کشور تنها به لوله ها، سه راهی ها و شیرهای بدون سرب اجازه استفاده در سیستم های آب آشامیدنی داده می شود.
طبقه بندی منابع آلودگی آب
منابع و عوامل موثر در آلودگی آب ها به آلودگی شهری، صنعتی و كشاورزی تقسيم بندی می شود. آلودگی شهری آب شامل پساب های حاصل از منازل و مراكز تجاری می باشد. در سال های متمادی هدف اصلی تحقيقات بر روی پساب های شهری كاهش ميزان ذرات معلق، مواد سخت، حلاليت تركيبات غيرآلی و باكتری های مضر متمركز بود. در سال های اخير مخاطرات مواد جامد پسماندهای شهری در فرآيند بازيافت آشكار گرديده است.
روش اصلی تصفيه خانه فاضلاب به منظور كاهش آلودگی پساب های شهری به سه مرحله تقسيم می شود: مرحله اول تصفيه شامل آسياب كردن، سرندكردن، دانه بندی و رسوب گيری است. مرحله دوم تصفيه شامل محبوس نمودن اكسيژن محلول در مواد آلی به وسيله فيلتر نمودن لجن های فعال بيولوژيكی و مرحله سوم تصفيه شامل روش های بيولوژيكی پيشرفته به منظور حذف نيتروژن و به كارگيری روش های شيميايی و فيزيكی مانند فيلتر ذره ای و خاصيت جذبی كربن فعال است. بررسی و حذف مواد جامد 25 تا 50 درصد هزينه را در فرآيند تصفيه به خود اختصاص می دهد. ويژگی های پساب های صنعتی تفاوت های آشكاری با ساير منابع آلاينده (شهری و كشاورزی) دارد.
تصفيه آلاينده های صنعتی تنها به خصوصيات مشترک آن ها مانند ميزان اكسيژن بيولوژيكی و مقدار مواد جامد معلق خلاصه نمی شود بلكه به ميزان مواد آلی و غيرآلی آن ها نيز ارتباط دارد. سه رويكرد در فرآيند كنترل پساب های صنعتی وجود دارد. كنترل آن ها در همان مبدا توليد آلودگی (كارخانه) انجام شود. پساب های صنعتی بعد از تصفيه مقدماتی به منابع تصفيه آلايندهای شهري تخليه گردد يا بطور كامل در كارخانه تصفيه شده و مورد استفاده مجدد قرار گيرد يا مستقيماً به چرخه آب های بازيافتی وارد شود.
فاضلاب خام ناشی مواد آلاينده حاصل از ظرفشويی ها، توالت ها و فرآيندهای صنعتی است که می تواند از مهمترین عوامل موثر در آلودگی آب ها به حساب آیند. فاضلاب ها قبل از اينكه مدفون شود يا به عنوان بازيافت مورد استفاده مجدد قرار گيرد، بايستی در سيستم های تصفيه محلی مورد پالايش قرار گيرد. در كارخانه تصفيه مواد زايد در يک سری از سرندها و مخازن تحت فرآيندهای شيميايی جهت كاهش مواد سمی و جامد قرار ميی گيرد. سه مرحله عمومی در تصفيه وجود دارد. در خلال تصفيه مقدماتی (اوليه) درصد زيادی از مواد معلق و مواد غيرآلی از فاضلاب حذف می شود. تمركز اصلی تصفيه در مرحله دوم بر كاهش مواد آلی به وسيله فرآيند بيولوژيكی تسريع شده طبيعی می باشد. تصفيه مرحله سوم لزوماً در هنگاميكه آب مورد استفاده مجدد قرار گيرد، بكار گرفته می شود، در اين مرحله 99 درصد مواد جامد جداشده و فرآيندهای شيميايي گوناگونی به جهت اطمينان از خلوص آب مصرفی مورد استفاده قرار می گيرد.
كشاورزی، دامداری و پرورش طيور به صورت تجاری يكی از منابع مهم آلاينده آلی و غيرآلی آب های سطحی و زيرزمينی است. اين آلاينده ها شامل بقايای تخريب محصولات و تركيبات فسفری و نيتروژنی كودها و مواد زايد حاصل از آن هاست. مواد زايد حيوانی مانند فسفر و نيتروژن در مقياس بالا اكسيژن را تخريب كرده و اغلب موجب بيمارهای مخرب می شود. ضايعات حاصل از تقويت‌كننده ها و كودها موجب آلودگی زمين شده و تاثير مستقيم بر روی آلودگی آب های طبيعی خواهد داشت. كنترل شامل تصفيه حوزه‌های آبريز، تصفيه بيولوژيكی محدود موجودات هوازی و غيرهوازی تالاب ها و ساير روش هاي مختلف است.
چه مواردی باعث آلودگی آب می شود؟
عوامل موثر در آلودگی آب ها شامل فاضلاب ها و کودهای شیمیایی حاوی مواد آلوده کننده مثل فسفات ها و نیترات ها می باشد. بالا بودن بیش از حد این آلوده کننده ها باعث رشد و تحریک بیش از حد جانداران آبزی و جلبک ها می شود. رشد بیش از حد انواع موجودات زنده باعث لخته شدن و تجمع می شود و مسیرهای دریایی را مسدود می کند و تمام اکسیژن محلول موجود در آب را مصرف می کند. افزایش بیش از این موجودات باعث کمبود اکسیژن در آب و به خطر افتادن موجودات دریایی مثل ماهی ها و بی مهره گان دریایی می شود. این آلودگی همچنین باعث لجن ها و دیگر جامدات معلق می شود. رسوبات و مواد آلی نیز از دیگر منابع آلوده کننده دریاچه ها رودخانه ها و دیگر منابع آبی هستند. وقتی این رسوبات وارد آب می شود تنفس ماهی ها را دچار مشکل می سازد و آب ها را کم عمق می سازد. آلودگی مواد آلی در مسیرهای آبی از طریق فاضلاب ها ایجاد می شود. وقتی باکتری ها و تک سلولی ها در آب توسط مواد آلی تجزیه می شوند، تمام اکسیژن محلول در آب را تجزیه می کنند. در این شرایط بیشتر ماهی ها و آبزیانی که در آب های کم عمق زندگی می کنند، نمی توانند زنده بمانند و به حیات ادامه دهند. این موجودات آبزی برای زنده ماندن به میزان اکسیژن بیش از 5 ppm نیاز دارند. زمانی که این اتفاق بیفتد زنجیره غذایی موجودات آبزی دچار مشکل می شود.
آلودگی رودخانه ها و آبراه ها توسط آلوده کننده های شیمیایی یکی از معضلات محیط زیستی قرن بیستم است. مواد شیمیایی آلوده حمل شده توسط آب وقتی وارد مسیرهای آبی می شود باعث افزایش تخریب و نابودی می شود. پاتوژن ها (نوعی ویروس) یکی از مواد آلوده شیمیایی شناخته شده ای است که بسیار خطرناک است. این مواد عامل بیماری های مختلفی مثل اسهال خونی و ناراحتی های تنفسی و امراض پوستی می شود. پاتوژن ها شامل باکتری های، ویروس ها و و ماد تک سلولی هستند. آلودگی های اینچنینی به میزان بالا باعث حالت های تهوع نیز می شود.
آلودگی جهانی آب و بحران ناشی از آن
آمارها نشان داده است که نزدیک به 1.5 میلیارد نفر در دنیا آب نوشیدنی سالم ندارد و کمتر از 5 میلیون نفر سالیانه در دنیا به علت آب های آلوده و بیماری های مرتبط با آلودگی آب می میرند. بیش از 70 درصد سطح سیارات را اقیانوس ها فرا گرفته است. ناخالصی های فاضلاب، فضولات و آلودگی های نفتی اقیانوس ها را نیز تحت الشعاع قرار داده است و بیشتر سواحل را آلوده کرده است.
این آلودگی ها بیشتر محدود به حوالی سواحل اقیانوس ها و دریاها است چون بخش عظیمی از باکترهای فاضلاب ها، بیشتر جانوران و آبزیان نزدیک به ساحل را در معرض خطر قرار داده و از بین می برد.
روش از بین بردن سختی آب
آب سخت شامل مقدار قابل توجهی از تركيبات فلزات مربوط است. حتی آب های نوشيدنی هم از نظر شيميايی خالص نيستند. با وجودی كه ذرات جامد معلق از بين برده شده و باكتری های مضر نابود شده اند اما خيلی از مواد در محلول باقی مانده اند. در واقع آب به صورت كاملا خالص برای نوشيدن مطبوع نيست، بلكه ناخالصی ها طعم آب را مشخص می نمايند.
لفظ خالص، به معني حالتی از آب، كه هيچ ماده ای با غلظت كافی برای آن كه از مورد استفاده قرار گرفتن آب برای منظورهای طبيعی جلوگيری كند، وجود نداشته باشد.
استفاده طبيعی از آب عبارتند از
1- زيبايی و تفريحي
2- ذخيره آب مصرفی عمومی مردم
3- محيط زيست آبی جانوران مانند ماهی ها
4- كشاورزی
5- صنعت
هر ماده و جسمی كه مانع استفاده طبيعی از آب شود، به عنوان آلوده كننده آب تلقی می شود. مسئله آلودگی آب به صورت مختلف و پيچيده ای ايجاد می شود، زيرا استفاده طبيعي از آب گوناگون است. آبی كه برای بعضی استفاده های خاص مناسب است نبايد آلوده باشد.
وسعت آلودگی آب؟
انجمن حفاظت محيط زيست ايالات متحده آمريكا برآورد كرده كه تقريبا يک سوم جريان آب جهان به طور مشخص آلوده و اصل حفظ كيفيت آب بر هم زده شده است. در اين برآورد آلودگی به عنوان يک زيان مطرح شده كه بر خواص شيميايی و فيزيكی آب لطمه وارد می كند.
طبقه بندی موارد آلوده كننده های آب
نشانه های آلودگی آب حتی با سطحی ترين توجه مشخص می شوند. برای مثال نوشيدن آب طعم بد می دهد، توده های علف های هرز آبی در حجم زيادی از آب رشد می كنند. آب كنار درياها، اقيانوس ها، رودخانه ها و درياچه ها بوی ناخوشايندی منتشر می سازند. منشا اين مشكلات بايد به منابع و انواع بسياری از آلوده كننده ها نسبت داده شود. آلوده كننده های آب به 9 دسته طبقه بندی شده اند:
1- زباله های متقاضی اكسيژن
2- عوامل بيماری زا
3- مواد غذايی گياهی
4- تركيبات آلی سنتز شده (مصنوعی)
5- نفت
6- مواد شيميايی معدنی و كانی ها
7- رسوبات
8- مواد راديو اكتيو (پرتوزا)
9- گرما
1– زباله های متقاضی اكسيژن (اكسيژن خواه)
اكسيژن حل شده در هر نوع آبی لازمه زندگی برای اجتماع گياهی و حيوانی می باشد و بقاء آن ها بستگی به توانايی آب در نگهداری كمترين غلظت معين از اين ماده حياتی دارد.
آب زمانی به عنوان آلوده شده طبقه بندی می شود كه غلظت اكسيژن محلول به زير سطح مورد نياز براي بقاء زيست طبيعی در آن بيايد.
بديهی است كه آلوده كننده های (فاضلاب تصفيه نشده شهری، مواد خارج شده از انبارها، فرآيند پس مانده های غذايی) اگر اكسيژن محلول به طور كامل و به سرعت تخليه شود بايد دارای غلظت بالايی در آب باشند. اين مسئله به خصوص برای قسمت هايی از آب كه معمولا كمترين اكسيژن حل شده را دارند بحرانی و خطرناک می شود.
سهم حيوانات اهلی در توليد زباله های متقاضی اكسيژن به اندازه 9/1 بيليون نفر مي باشد.
2– عوامل بيماری زا
آب دارای پتانسيل حمل موجودات ريز بيماری زا كه سلامتی و زندگی را به خطر می اندازند می باشد. ميكرب های بيماری زا متناوب در سراسر آب منتقل می شوند و می توانند باعث عفونت در ناحيه روده (تيفوئيد، اسهال خونی، پاراتيفوئيد، وبا) شوند و مسئوليت ايجاد بيماری فلج اطفال و يرقان را بر عهده دارند. از لحاظ تاريخی اولين دليل برای كنترل آلودگی آب ها، جلوگيری از بيماری هايی است كه مولد آن ها در آب وجود دارد. عوامل ايجادكننده بيماری را نمی توان كنترل و سلامت كامل را تامين كرد.
روزانه میلیون ها از موجودات توسط افراد دفع می شود. اين ساكنين مدفوع انسان يک محيط زيست را با اين شرايط در آب های طبيعی پيدا نمی كنند تا توليد مثل كنند و به سرعت از بين می روند.
بيماری هايی كه توسط آب های آلوده به انسان سرايت می كنند شامل:
الف: بيماری انگلی (ليپتوسپيرا ايكترو هموراژه) كه به تب يا ويل معروف شده است.
ب: كرم ها، تخم كرم هايی مانند اسكاريس، تريكوسفال (كرم شلاقي) و كرم قلابدار ممكن است از طريق خاک و آب آلوده به آن ها وارد بدن انسان شود و ايجاد بيماري نمايند.
ج: بيماری وبا
د: بيماری های ويروسی (آب در انتقال دو نوع ويروس پوليويروس و هپاتيت عفونی) نقش موثری ايفا می كند.
3– مواد غذايی گياهی
مواد غذايی عامل محدود كننده مهمی در رشد همه گياهان است. در كنار عوامل ديگر سرعت و فراوانی رشد گياهان متناسب با مقدار ماده غذايي در دسترس است. مشخص شده كه پانزده تا بيست عنصر برای رشد گياهان سبز مورد نياز است.
بيش از 70 درصد از تركيبات فسفره در فاضلاب ها در اثر استفاده از شوينده هاي خانگی ايجاد می شود و بايد اقدام كنترل كننده ای روی اين مسئله انجام گيرد.
4– تركيبات آلی سنتز شده
توليد تركيبات آلی شيميايي بعد از جنگ جهانی دوم در دنيا به ميزان قابل توجهی افزايش يافت. تركيبات موجود شامل مواد سوختنی، پلاستيک ها، نرم كننده ها، فيبرها، الاستومرها، حلال ها، شوينده ها، رنگ ها، مواد ضد آفت، افزودنی های غذايی و داروها می باشند كه از بين آن ها شوينده ها و مواد آفت كش از اهميت ويژه اي برخوردارند.
از آنجايی كه استفاده از اين تركيبات شيميايی به سرعت در حال توسعه است، عوامل مشخص نظير، انتشار، نابودی و ميزان خطر بايد مورد بررسی قرار گيرد.
5– نفت
در سال 1859 اولين چاه نفت با استخراج موفقيت آميز در پنسيلوانيا بهره برداری شد. در حال حاضر سالانه بيش از چند ميليون بشكه نفت خام در دنيا مورد بهره برداري قرار مي گيرد. توليد، توزيع و استفاده سالانه از يک چنين مقدار زيادی نفت باعث ايجاد پیامدهای محيطی می شود.
6– مواد شيميايی معدنی و كانی ها
اين گروه از آلوده كننده های آب شامل نمک های معدنی و اسيدهای معدنی و تركيبات فلزی است. حضور اين آلوده كننده ها در آب سه نتيجه عمومی شامل اسيديته، شوری و سمی بودن آب را فراهم می آورد.
خاصيت اسيدی (اسيد يته): با اهميت ترين منابع برای افزايش دادن اسيد يته شامل زهكشي معادن و باران اسيدي است.
شوری: شوری آب مشاهده غير معمولي نمی باشد بلكه حدود 97 درصد از كل آب های جهان در اقيانوس ها و درياها به صورت آب نمک هستند و 3 درصد باقيمانده آب شيرين ناميده می شود.
سميت: خاصيت سمی تعدادی از تركيبات معدنی خصوصا عناصر سنگين فلزی سال ها شناخته شده است. تعدادی از اين تركيبات كه خواص مطلوبی دارند، مرتبا توليد می شوند. احتياط لازم، ضامن امنيت اشخاصی است كه در امر توليد در گيرند.
سمی ترين اين مواد در محيط زيست، شامل مواد حاوی جيوه، سرب، كادميوم، كروم و نيكل می باشند. اين فلزات در بدن موجودات زنده جمع و به مدت زمان طولانی باقی می مانند و به عنوان مجموعه سم عمل می نمايند.
7– رسوبات
رسوبات يكی از انواع آلودگی ها كه به طور طبيعی در فرآيندهای فرسايشي به وجود می آيند. رسوبات در اثر اين فرآيند ها موجب آلودگی گسترده آب های سطحی می شوند.
تاثيرات زيان آور رسوبات در آب عبارتند از
الف:كانال های چشمه ها، بنادر و مخازن پر می شوند. كانال ها سرريز شده و عمق آن ها تغيير مي كند و عمر مفيد مخازن آب كم مي شود.
ب: جانوران آبزي رانابود مي كند. رسوبات ته نشين شده تعداد ماهی ها و جانوران صدف دار را كاهش می دهد و زيستگاه های آن ها را می پوشاند.
ج: نفوذ نور به درون آب را كاهش می دهد. كاهش نفوذ نور خورشيد به داخل آب موجب كاهش فرآيند فتوسنتز توسط گياهان می شود.
د: آب را تيره می كند. اين موجب افزايش هزينه لازم برای تصفيه آب می شود.
8– مواد راديو اكتيو ( پرتوزا)
بعضی از عناصر دارای هسته بسيار ناپايدارند كه خود به خود به اجزاء كوچک تر تجزيه می شوند و انرژی تابشی زيادی توليد می كنند.
تشعشع اين فرآيندهای تجزيه ای مواد راديو اكتيو بسيار خطرناک و حتی مرگ آور است.
خطرناک ترين هسته های راديو اكتيو، هسته های راديو اكتيو با نيمه عمر متوسط هستند. عناصر راديو اكتيو (پرتوزا) در هنگام تجزيه هسته های خود، اشعه های آلفا، بتا پخش پوزيترون نوترون و اشعه گاما ساطع می نمايند.
9– گرما
گرما معمولا از نظر بيشتر مردم، يک آلوده كننده و حداقل به عنوان يک عامل فاسد كننده شيميايي نيست، گرچه افزايش دمای آب بدن سبب تاثيرات زيانباری به بزرگی بسياری آلوده كننده های شيميايی می شود.
سرعت هر واكنش شيميايی، شامل تنفس آبزيان و اكسايش تقريبا با افزايش دما به ازاء هر 10c دو برابر می شود. در آب های آلوده شده حرارتی، ماهی ها به علت افزايش سرعت تنفس به اكسيژن بيشتري نياز دارند. تهديد بيشتر به زندگی آبزيان از طريق كلرينه كردن آب های سرد برای استفاده می باشد. اين كار برای جلوگيری از رشد باكتری ها انجام می شود. كلر به روی موجودات زنده محيط تاثير می گذارد. كلر، موجودات زنده ميكروسكوپي را كه بعضی از زنجيره های غذايی اهميت دارند از بين می برد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.